Na wczesnym etapie rozwoju szczeniaki są wyjątkowo podatne na bodźce społeczne, dzięki czemu jest to idealny okres na przyzwyczajenie ich do środowiska. Szkolenie psa na tym etapie stwarza podstawy dla jego zdrowego rozwoju i harmonijnego funkcjonowania w różnych warunkach oraz w towarzystwie różnych osób. Sporządziliśmy praktyczną „listę kontrolną” ze zjawiskami, do których dobrze jest przyzwyczajać szczeniaka podczas szkolenia.
SOCJALIZACJA SZCZENIAKA ZACZYNA SIĘ JUŻ U HODOWCY
Badania wykazały, że doświadczenia życiowe szczeniaka w tak zwanym okresie socjalizacji (czasie, w którym szczeniak jest najbardziej podatny na bodźce społeczne) mają ogromny wpływ na jego dalszy rozwój. Na hodowcy spoczywa więc ważny obowiązek początkowej socjalizacji szczeniaka. Pies powinien móc brać udział w codziennym życiu i wszystkim, co się z tym wiąże.
W wieku 5–6 tygodni należy stopniowo zwiększać kontakt z ludźmi. Pieszczoty, zabawa i szkolenie to kluczowe elementy, które powinny mieć miejsce także bez udziału rodzeństwa z miotu. Szczeniaki pozbawione kontaktu z człowiekiem są często mniej posłuszne i trudniejsze do wytresowania.
Kiedy szczeniak w wieku 8–9 tygodni przeprowadza się do nowego domu, czas, aby to nowy właściciel przejął pałeczkę i kontynuował pracę, którą rozpoczął hodowca. Okres między 8 a 12 tygodniem to doskonały czas na naukę, ponieważ doświadczenia zaczynają się wtedy utrwalać w psiej pamięci. To ważny okres również z punktu widzenia społecznego. Na tym etapie kształtują się podstawy mentalności psa.
STWÓRZ PLAN TRENINGOWY DLA SWOJEGO PSA
Praca nad socjalizacją szczeniaka wcale nie musi być skomplikowana. Jeśli pies ma zawsze towarzyszyć swojemu właścicielowi lub właścicielce, większość zachowań da się wpoić w naturalny sposób. Nie zaszkodzi jednak stworzyć planu treningowego, pewnego rodzaju listy zjawisk, z którymi powinien zapoznać się szczeniak. Nie musisz przestrzegać jej co do joty. Jeśli ominiesz jakiś punkt, nigdy nie jest zbyt późno, aby przyzwyczaić psa do nowych rzeczy na późniejszym etapie życia. Zachowanie zwierzęcia można ukształtować przez całe życie. Wymaga to jedynie nieco więcej czasu i cierpliwości. Trudności może sprawiać także oduczenie psa starych nawyków.
Dopasuj plan treningowy do Waszej sytuacji życiowej. Jeśli mieszkacie na wsi, skup się przede wszystkim na zjawiskach powszechnych w Waszym otoczeniu. To samo dotyczy życia w mieście.
LISTA KONTROLNA NA SZKOLENIE SZCZENIAKA
Oto 11 punktów, które warto jest uwzględnić w planie socjalizacji szczeniaka. Im więcej rzeczy pozna Twój pies teraz, tym łatwiej będzie mu przyzwyczaić się do nowych zjawisk w przyszłości.
- Zapoznaj psa z różnymi dźwiękami w domu
Nie chodź po domu na palcach, żeby nie spłoszyć szczeniaka. Pozwól, aby życie toczyło się normalnie. Niech szczeniak przyzwyczai się do telewizora, odkurzacza, kosiarki, suszarki do włosów, telefonu, dzwonka do drzwi, hałasu garnków oraz wszelkich innych domowych dźwięków. - Pozwól, aby pies poznał różnych ludzi
Twój pies musi nauczyć się akceptować i przebywać w towarzystwie innych osób (dać się głaskać, łapać, podnosić, klepać po pysku, uszach, itd.). Jest to konieczne chociażby podczas wizyty u weterynarza. Może się także zdarzyć, że inne osoby będą musiały zająć się Twoim psem, na przykład podczas Twojej choroby czy dłuższego wyjazdu.Szczeniak musi także przyzwyczaić się do ludzi, którzy wyglądają i poruszają się inaczej, na przykład osób na wózku inwalidzkim, rowerzystów, osób na łyżworolkach itp.
- Przyzwyczaj psa do dzieci
Dzieci są głośniejsze od dorosłych i poruszają się w inny sposób. Jeśli nie masz w domu dzieci, możesz wybrać się na spacer w okolicy szkoły i pozwolić, aby dzieciaki, nawet w większej grupie, podeszły i pogłaskały szczeniaka.Nigdy nie zostawiaj małych dzieci samych w towarzystwie psa!
- Pozwól, aby szczeniak poznał inne psy
Szczeniak musi nauczyć się języka psów. Niestety my, ludzie – z oczywistych powodów – nie jesteśmy w tym najlepsi. Im więcej przyjaznych psów spotka on w młodym wieku, tym większe zaufanie będzie miał później do nieznanych psów. Śmiało pozwól szczeniakowi na zabawę ze starszym psem, pod warunkiem, że jest on nastawiony przyjacielsko.Wykazano, że brak kontaktu z innymi psami po ósmym tygodniu życia skutkuje pogorszeniem zdolności komunikacyjnych. Nie czekaj więc do szczepionek w 12 tygodniu życia. Szczeniak ma wciąż przeciwciała pochodzące z mleka szczepionej matki. Ryzyko zarażenia jest więc znikome, jeśli starszy pies otrzymał wszystkie niezbędne szczepienia. Potrzeba socjalizacji jest o wiele większa niż ryzyko infekcji.
- Pozwól psu spacerować po różnych nawierzchniach
Niech szczeniak porusza się po trawie, żwirze, asfalcie, śniegu, drewnianej podłodze, dywanie, kamieniu, piasku, wodzie itd. Dzięki temu różne nawierzchnie i warunki nie będą stanowić dla niego żadnego problemu. - Pozwól, aby pies poruszał się z Tobą samochodem, autobusem, pociągiem czy łodzią
Im więcej środków transportu pozna Twój pies, tym większa będzie Wasza swoboda przemieszczania się.Zawsze zaczynaj od krótkich, na przykład 5-minutowych, rund i dopilnuj, aby po drugiej stronie zawsze czekały na psa atrakcje, na przykład w postaci spaceru po lesie. Dzięki temu szczeniak zacznie kojarzyć jazdę samochodem/autobusem/pociągiem/łodzią z ekscytującą przygodą. Stopniowo wydłużaj wyprawy.
Dopilnuj, aby pies zawsze był przypięty uprzężą lub siedział w klatce podczas jazdy samochodem. Choć przepisy drogowe nie określają wprost zasad przewożenia zwierząt w samochodzie, za niewłaściwe przewożenie psa można otrzymać w Polsce mandat. Nigdy nie przewoź więc psa luzem w samochodzie.
- Zabieraj psa w miejsca zgromadzeń
Zgromadzenia stanowią nieodzowny element codziennego życia, niezależnie od miejsca zamieszkania, i wiążą się z wieloma wrażeniami dźwiękowymi i zapachowymi dla psa. Ponadto większość psów widzi tylko nogi ludzi. Niech Twój pies stopniowo przyzwyczai się do tego, że w życiu czasami może zrobić się ciasno. Mniejszego psiaka warto wziąć na ręce, aby nie został zdeptany przez tłum. - Spaceruj z psem przez mosty i tunele
Wybierz trasy, na których znajdują się mosty i tunele, aby przyzwyczaić szczeniaka do ruchu drogowego w różnorakich miejscach. W tunelach panuje poza tym ciemność, a dźwięki ulegają zniekształceniu w dziwny sposób. - Wchodź z psem po schodach i jeźdź z nim windą
Trenuj z nim wchodzenie i schodzenie ze schodów, w umiarkowanym stopniu. Schody nadwyrężają stawy i mięśnie psa, jeśli nie są one jeszcze w pełni rozwinięte. Zrezygnuj ze schodów ruchomych, chyba że Twój pupil jest wystarczająco mały, aby wziąć go na ręce. Ogon lub łapa może z łatwością utknąć między stopniami.Śmiało ćwicz także jazdę windą, aby uniknąć (nieprzyjemnej) niespodzianki na późniejszym etapie życia.
- Przyzwyczaj psa do wsi i do miasta
Regularnie zmieniaj otoczenie! Zabieraj ze sobą psa na wieś/do miasta (w zależności od tego, gdzie mieszkasz) i zapoznaj go z typowymi dla danego otoczenia zjawiskami, na przykład innymi zwierzętami, głośnymi ludźmi, dużymi pojazdami i maszynami, budową/robotami drogowymi itd. - Przyzwyczaj psa do bardzo głośnych, nagłych dźwięków
Przyzwyczajenie psa do głośnych i nagłych dźwięków takich jak grzmoty, strzały czy fajerwerki zajmuje sporo czasu i musi następować stopniowo. Istnieje mnóstwo aplikacji i płyt CD z różnymi dźwiękami, z których możesz skorzystać. Zacznij od niskiej głośności i stopniowo ją zwiększaj – pies przyzwyczai się do dźwięków.
NIECH TO PIES NADA TEMPO SZKOLENIU
Najważniejsze jest, aby podczas przyzwyczajania psa do środowiska zachować odpowiedni nastrój i pozwolić, aby zwierzę poznawało nowe rzeczy w spokojny i sprawiający przyjemność sposób. Daj szczeniakowi czas, aby przyzwyczaił się do nowych zjawisk w tempie, które mu odpowiada i dopilnuj, aby zawsze miał jak się wycofać, jeśli poczuje się przytłoczony. Nie może nigdy czuć się osaczony ani zagrożony. Wtedy lepiej jest się wycofać i spróbować ponownie w późniejszym czasie. Zbyt silne bodźce zmysłowe, które przestraszą szczeniaka na tym etapie rozwoju mogą sprawić, że dozna on szoku, który zapamięta na całe życie.
Jako właściciel postaraj się zawsze zachować spokój i opanowanie. Kiedy dzieje się coś nieoczekiwanego, pies szuka kontaktu ze swoim liderem. Jeśli więc okażesz zdenerwowanie lub strach, zwierzę „przejmie” Twoje negatywne emocje. Pokaż swojemu pupilowi, że jest bezpieczny i nic nie stanowi dla niego zagrożenia.